Leve het Geven:Alles rondom geven en vragen in de creatieve sector
Nederland is een vrijgevig land, waar geven aan kunst en cultuur al eeuwenlang aan de orde is! Desondanks weten veel makers en donateurs nog weinig af van de mogelijkheden om te geven aan de creatieve sector. Leve het Geven, een initiatief van voordekunst, onderzoekt de behoeften van makers en donateurs op het gebied van particuliere giften.
Wat is Leve het Geven?
Leve het Geven is een initiatief van voordekunst.
Als onderdeel van de Arbeidsmarktagenda Culturele en Creatieve Sector voerde Stichting voordekunst in 2020 een onderzoek uit naar hoe het particulier geven aan creatieve professionals (makers, kunstenaars) gestimuleerd kan worden. Er is in Nederland de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar filantropie, maar hierbij is nooit echt onderscheid gemaakt tussen instellingen en individuele makers. In de tijdlijn hieronder is onder het kopje 2020 meer informatie te vinden over het onderzoek.
Ministerie OCW heeft voor de periode van 2021-2024 jaarlijks middelen beschikbaar gesteld om het geven van privaat geld te stimuleren, dit bood een unieke kans voor de sector om meer aansluiting te vinden bij de filantropie sector en de mogelijkheden van moderne filantropie te onderzoeken.
Vanuit de jarenlange ervaring van de deelnemende partijen wordt er in een samenwerkingsverband binnen programma Leve het Geven, voor de gehele sector maar met de maker centraal, kennis gedeeld, een duurzame structuur gebouwd en een instrument ontwikkelt waarmee we de eerste stappen in de omarming en doorontwikkeling van moderne filantropie in Nederland.
Naar aanleiding van het onderzoek uit 2020 is het programma Leve het Geven ingedeeld in drie onderdelen: Matchfunding, vergroten van zichtbaarheid en van donateur naar verdienmodel. In de tijdlijn geven we per onderdeel per jaar een update wanneer er nieuwe stappen zijn gezet, wanneer we een onderdeel lanceren en hoe het gaat met het matchfundinginstrument. De lijn begint in 2020 met het onderzoek Leve het Geven onderaan, om vervolgens op te lopen naar de updates waar we nu staan.
Leuk dat je meeleest met het programma Leve het Geven!
Mocht je vragen of ideeën hebben, laat het ons dan gerust weten.
Je kan contact opnemen met Kristel Casander – kristel@voordekunst.nl
2024
Maart 2024
Meer dan een miljoen euro gematchfund vanuit Leve het Geven
Vanuit het programma Leve het Geven is sinds de start in 2021, via de provinciale afdelingen van het Cultuurfonds, meer dan een miljoen euro gematchfund! Samen met meer dan 100.000 particuliere donateurs werd er ruim 9 miljoen euro gedoneerd aan 1200+ creatieve crowdfundingcampagnes op voordekunst.
‘Met het programma ‘Leve het Geven’ willen we het geven aan makers en instellingen in de creatieve sector nog meer stimuleren, het matchfunding-instrument is hier onderdeel van.’ vertelt Kristel Casander, directeur van voordekunst. ‘Het is fantastisch om te zien hoe goed het instrument werkt en dat we samen met het Cultuurfonds vanuit dit programma al zoveel makers hebben kunnen ondersteunen en particuliere donateurs hebben kunnen betrekken.’
2023
December 2023
Matchfunding
Vanuit het programma Leve het Geven werd er in 2023 meer dan 360.000 euro gematchfund door het Cultuurfonds aan 431 campagnes!
Benieuwd naar de actuele cijfers sinds de start van Leve het Geven? Bekijk de partnerpagina op voordekunst.
OKTOBER 2023
Podcast: De Kunst van het Geven
Nederland is een vrijgevig land, toch weten donateurs niet altijd af van de verschillende manieren om bij te dragen aan kunst en cultuur. Vriend worden van een museum, of donateur worden van een fonds zijn bijvoorbeeld bekende opties. Maar wat als je nou een individuele maker of een collectief wilt steunen? Wat zijn dan de mogelijkheden? Maar ook: hoe kun je als maker mensen bewegen om jouw kunst te steunen. En wat levert het beide partijen op? Cultuurjournalist Veerle Corstens neemt je mee op deze zoektocht.
Juli 2023
Matchfunding
Vanuit het programma Leve het Geven is er in 2023 al meer dan 130.000 euro gematchfund door het Cultuurfonds aan meer dan 140 campagnes.
Benieuwd naar de actuele cijfers sinds de start van Leve het Geven? Bekijk de partnerpagina op voordekunst.
Juni 2023
Lancering van Kennispunt Mecenaatstudies
Onderzoek dat Nederlandse wetenschappers doen naar naar mecenaat in de kunsten is voor het eerst op een overzichtelijke en toegankelijke manier verzameld op één online plek: het Kennispunt Mecenaatstudies, dat vandaag wordt gelanceerd. Voordekunst sluit zich aan als kennispartner!
Aan Nederlandse universiteiten wordt volop onderzoek gedaan naar het mecenaat: het geven en ontvangen in de kunsten. Makers en organisaties wenden zich tot donateurs, ‘vrienden’ en weldoeners. Die uitwisseling met gevers levert hen veel op. Niet alleen geld en andere middelen, maar ook morele steun, draagvlak, legitimering en inspiratie.
Het kennispunt is bedoeld voor onderzoekers, makers, culturele instellingen, beleidsmakers, journalisten, studenten en andere geïnteresseerden in het geven aan kunst en cultuur. De website biedt de mogelijkheid om op een laagdrempelige manier kennis te nemen van actueel wetenschappelijk onderzoek naar alle aspecten van mecenaat.
Mei 2023
Ontwikkeling relatiebeheertool voor makers
Ter aansluiting van het Crowdkeepingrtaject en de Crowdkeeping Academie is er een tool ontwikkeld die de maker op een laagdrempelige manier kan ondersteunen bij het uitsturen van de communicatie richting de donateurs op structurele basis. De relatiebeheertool moet een stok achter de deur zijn om het contact met de achterban te onderhouden. Via de tool kunnen o.a. updates worden geplaatst die automatisch naar de donateur worden verzonden. Met de begeleiding in het na-traject kan de maker geholpen worden met de inhoud van deze updates en het inplannen hiervan.
Binnen het crowdkeepingtraject is met de makers onderzocht welke behoefte er ligt op het gebied van de relatiebeheertool. In de gezamenlijke online sessies kwam duidelijk naar voren dat makers graag ondersteuning willen bij inhoud en planning. Een tool kan dit geautomatiseerd aanbieden.
De belangrijke bevindingen waren:
- Techniek is vaak te ingewikkeld, waardoor tijdrovend
- Er is geen tijd om de techniek te onderhouden
- Het is onduidelijk welke content ze kunnen versturen naar de donateurs
- Het is onduidelijk wanneer er wat verstuurd kan worden naar de donateurs
- Makers denken nog vaak te ad hoc aan de communicatie en plannen dit niet in
Door middel van deskresearch hebben we gekeken naar de volgende vragen; welke CRM/e-mailtools bestaan er al en wat wordt er gebruikt door de culturele instellingen? Bij het onderzoek naar een online tool hebben we een aantal mogelijkheden met elkaar vergeleken: bestaande e-mailsystemen, open source systemen die we verder kunnen ontwikkelen of wat meer geavanceerde optie: een uitgebreid CRM systeem. Er is onderzoek gedaan naar e-mailprogramma’s o.a. Mailchimp, Mailblue, CRM programma’s als CM en Salesforce. En open source toepassingen als Sendy en Mailcoach. De systemen die zijn onderzocht, moesten de volgende vereisten bevatten.
Tijdens het onderzoek hebben we de technische vereisten gedefinieerd
- E-maillijst beheer
- Segmentatie / Tags
- E-mail templates
- Campagnes
- Drip campagnes
- Analytics
- Transactionele e-mails
- API
- Journey opstellen
- A/B testing (handmatig)
- Donatie optie (is te integreren)
- Ongelimiteerde aantal subscribers
- Ongelimiteerde aantal e-mails
- Multi Tenancy maatwerk t.b.v. ondersteuning verschillende organisaties
De uitkomst? We zijn voor de open source variant gegaan, met de mogelijkheid om zelf onderdelen toe te voegen en te ontwikkelen. Hierdoor proberen we een laagdrempelige e-mailtool aan te bieden die aansluit op het gebruik van de makers. Er is een ‘Proof of Concept’ gebouwd en deze wordt in de praktijk getest door een aantal makers uit het traject Crowdkeeping.
Februari 2023
Lancering Crowdkeeping Lidmaatschap
Hoe beheer je de relatie met jouw donateurs? Heb je als maker donateurs geworven in het afgelopen jaar? En wil je nu de volgende stap zetten in het relatiebeheer met deze donateurs, maar weet je nog niet hoe je dit kan aanpakken? Daarvoor is het Crowdkeeping lidmaatschap ontwikkeld.
Samen met een projectmedewerker van voordekunst ga je 1-op-1 aan de slag en formuleer je in een intakegesprek samen een doel op het gebied van relatiebeheer met jouw donateurs. In een jaar tijd werken we toe naar het efficiënt en structureel implementeren van het contact met gevers, en is er de mogelijkheid om een nieuwe geefvraag te stellen. Door nu het relatiebeheer met je donateurs goed op te pakken, krijg je op lange termijn je investering (ook qua tijd en energie) weer terug: je crowd koopt kaartjes, komt naar exposities, voorstellingen, optredens, kan als ambassadeur optreden of wil je vaker steunen.
Wat houdt het Crowdkeeping lidmaatschap concreet in?
- We starten met een intakegesprek om samen te bepalen of het Crowdkeeping lidmaatschap bij jou past;
- Het lidmaatschap gaat van start en de kosten worden in rekening gebracht;
- We stellen een doel vast wat we willen behalen binnen het Crowdkeeping lidmaatschap;
- Naast dit doel stippelen we de strategie uit en maken we een communicatieplan;
- Hiervoor onderzoeken we de huidige donateurs, bijvoorbeeld door middel van een enquête;
- Vervolgens hebben we elkaar 1 keer in de 6 weken een grote online update met elkaar, en kijken we hoe we eventueel toewerken naar een nieuwe of volgende geefvraag;
- Om al onze kennis en ervaringen te delen ontvang je de online Crowdkeeping Academie;
- En is er de mogelijkheid om aan te sluiten bij de inspiratiesessies/werksessies waar je samen met andere makers kennis en ideeën kan uitwisselen.
2022
December 2022
Matchfundingresultaten
In 2022 haalden 370 creatieve crowdfundingcampagnes samen meer dan 2,8 miljoen euro op. In totaal doneerden meer dan 37.000 particuliere donateurs aan campagnes van individuele makers via het crowdfundingplatform voordekunst. Het Cultuurfonds droeg door middel van matchfunding meer dan 260.000 euro bij aan de crowdfundingcampagnes via het programma Leve het Geven.
Sinds 2021 is het programma Leve het Geven gestart, een samenwerking tussen voordekunst, Cultuurfonds en PlatformACCT, om geven aan individuele makers en culturele instellingen te stimuleren.
”Een van die manieren om geven te stimuleren is matchfunding: bij matchfunding doet een fonds een donatie aan een crowdfundingcampagne om de maker te ondersteunen bij het ophalen van particulieren donaties en de donateur te stimuleren om bij te dragen.’’
– Kristel Casander, directeur van voordekunst.
November 2022
Lancering Crowdkeeping Academie
In samenwerking met makers en donateurs ontwikkelde programma Leve het Geven de Crowdkeeping Academie! In een mailreeks van 10 stappen leer je als maker hoe je jouw donateurs efficiënt en consequent onderdeel maakt van jouw makerschap.
Crowdkeeping staat voor het betrokken houden van je crowd – ook na afloop van je project. Te vaak zien we nog dat het contact verwatert en dat is zonde! Crowdkeeping helpt je als maker verder, en wel om 4 redenen:
- Jouw donateur is al enthousiast. Wist je dat het meer tijd en energie kost om een nieuwe donateur te werven dan een donateur te behouden?
- Door goed relatiebeheer wordt het vragen van een gift in de toekomst vanzelfsprekender.
- Je investeert in jezelf: op lange termijn koopt je crowd kaartjes, komt naar exposities, voorstellingen, optredens, of wil je vaker steunen.
- Jouw donateurs kunnen ambassadeurs van jouw werk worden. Zo kun je nieuwe doelgroepen bereiken.
Ben jij een maker in de creatieve sector? En heb je donateurs geworven voor je project, bijvoorbeeld via crowdfunding, maar zoek je naar concrete handvatten in het onderhouden van contact met je donateurs? Dan is de Crowdkeeping Academie iets voor jou!
Campagne ‘Maak het Samen’ – Drenthe!
Robert Jan Hoogdalem haalde door middel van 88 donateurs en een donatie van het Cultuurfonds Drenthe meer dan 11.000 euro op om zijn nieuwe album op te nemen in het hart van de countrymuziek: Nashville. ‘‘Als ik mensen zeg dat ik ‘country’ speel dan kijkt men me vaak wat meewarig aan, omdat ze denken dat dat stoffige en oubollige muziek is.” De nieuwe liedjes die hij gaat opnemen heeft hij afgelopen jaar geschreven met verschillende songwriters uit Nashville. Nu gaat hij naar Nashville toe om het album op te nemen met Kenny Royster, niet de minste!
Jelle van Shot of Culture gaat bij Robert langs en hij spreekt ook met Ebrien van het Cultuurfonds!
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Robert
”Jaren heb ik je gevolgd bij Ramblin Boots. En nu goed bezig als Solo-artiest. Mooie countrystem”
”Wanneer je zo voor je droom gaat en daarbij zulk geluid achterlaat help ik je graag een beetje mee! Maak er wat van!”
”Zelfs het grootste talent heeft af en toe een kontje nodig”
Oktober 2022
Werksessie 7: Inspiratiesessie Podiumkunstenaars
Op 13 oktober 2022 organiseerde Leve het Geven de inspiratiesessie “Steun vragen aan je publiek als podiumkunstenaar” in samenwerking met Artez Conservatorium Enschede.
Conservatorium studenten uit verschillende leerjaren kwamen bij elkaar om kennis uit te wisselen over particuliere gevers. Hoe kan je mensen aan je binden? Hoe behandel je je donateurs? Voor welk project kan je een crowdfunding starten? En kan je ook voor langere tijd donateurs aan je projecten verbinden?
Ook singer-songwriters Silke Veldt en Sofia Dragt sloten aan om hun ervaringen met crowdfunding te delen. Silke, zelf nog studerend, vertelde dat ze lang heeft getwijfeld om een campagne te starten: “Ik vond het eng om mijn achterban te vragen voor een donatie, maar toen ik eenmaal begon ging het zo makkelijk. Mensen vonden het echt leuk om mij te helpen. Dat was heel bijzonder.”.
Sofia Dragt crowdfundde al drie keer via voordekunst. Ze deelde dat de sleutel naar het succes lag bij het opbouwen van je netwerk:
“Als je vroeg genoeg begint met het planten van zaadjes, en mensen vertelt over je projecten, heb je daar jaren later nog altijd profijt van. Je studententijd is eigenlijk de beste tijd om hiermee te starten en een eerste crowdfunding op te zetten: je hebt nog vaak nog geen inkomen via je kunst, en je hebt de gunfactor als beginnende maker.”
We verzamelden de tips “zeven om te geven” speciaal voor studenten die nadenken over het vragen van support aan hun achterban.
Werksessie 6: Inspiratiesessie Asking for Support
Op 10 oktober 2022 organiseerde Leve het Geven de inspiratiesessie “Asking support from your audience” in samenwerking met Codarts Circus Arts. Gezien de internationale visie van de opleiding was de voertaal Engels.
Internationale circusmakers hadden waardevolle gesprekken met elkaar over het vragen van particuliere donaties. De makers praatten over crowdfunding en community building, maar ook onderwerpen als duurzame donaties en relatiebeheer kwamen aan bod.
Ook theatermaker Rachel Schuit sloot aan. Vanuit Platform Nexus deelde zij haar ervaring met crowdfunding en steun vragen van je achterban.
“Het starten van een crowdfunding campagne is leuk, maar nog leuker als je het samen doet”, aldus Rachel. “Zie het als een creatief proces op zichzelf. Ook als je werkt aan een soloproject kan het fijn zijn om mensen om je te heen te verzamelen die je bijvoorbeeld helpen met het maken van een filmpje, of meekijken bij het schrijven van de wervingstekst.”
Zo is steun vragen aan je achterban soms niet alleen financieel gekaderd. Donateurs hebben meer te bieden dan alleen geld. Als maker kun je bijvoorbeeld ook vragen naar tijd, kennis, repetitieruimtes, financieel advies, materiaal, coaching en/of vervoer. In het netwerk van een maker zal vast iemand zijn die verder kan helpen.
Benieuwd naar de overige tips? We bundelden alle inspiratie van de sessie in een document.
SEPTEMBER 2022
Salon: Doe het Samen
Op zondag 18 september 2022 vond “Doe het Samen” plaats, een evenement georganiseerd vanuit het programma Leve het Geven. Theater Rotterdam Witte de With werd een plek waar maker en donateur elkaar konden ontmoeten. Zuid-Hollandse podiumkunstenaars Jared Grant, Beth & Flo en House of Rat lieten allen een stuk uit hun repertoire zien om vervolgens in gesprek te gaan met donateurs over de geefrelatie.
“Wanneer overvragen we jullie?”
“Nog láng niet!”
Er vonden bijzondere gesprekken plaats waaruit onder meer naar voren kwam dat donateurs en vrienden graag op de hoogte gehouden willen worden over de processen en experimenten voorafgaand aan het eindresultaat van een kunstwerk of performance.
Donateur aan het woord:
“Makers hoeven niet meteen aan ons te vragen, wat willen jullie terug? Wij mogen een kijkje nemen in hun wereld, als maker neem je de donateur mee. Niet andersom.”
Donateurs konden er tijdens deze dag, aan de hand van een interactieve setup en een drietal vragen, achter komen wat voor gever zij zijn. Deze installatie bevestigde nogmaals dat geen donateur hetzelfde is, maar ze wel allen hetzelfde doel hebben: kunst en cultuur stimuleren en mogelijk maken.
Belangrijke inzichten voor donateur en maker
- Donateurs geven (naast eenmalig) liever jaarlijks dan maandelijks. Enerzijds omdat het makkelijk is, en anderzijds om niet constant zichzelf en de maker te confronteren met de gift.
- Het publiek is zeer geïnteresseerd in het creatieve proces, maar vindt het wel fijn om aan iets te geven dat uiteindelijk tastbaarder wordt. Vragen als “Waar komt je inspiratie vandaan? Hoe maak je inhoudelijke keuzes over muziek/voorstelling? En welke struggles kom je tegen tijdens het creatieve proces?” zijn interessant voor donateurs.
- Het publiek wordt het liefst per mail op de hoogte gehouden door de makers. Social media is over het algemeen te kortstondig en onoverzichtelijk om goed in contact te staan. Mail voelt ook persoonlijker en exclusiever.
- Het publiek wil aan de hand meegenomen worden: niet echt creatieve inspraak maar wel het gevoel van creatieve betrokkenheid.
- Donateurs vinden het leuk om gelijkgestemden te leren kennen: gevoel dat je onderdeel bent. De makers geven de extra dimensie.
De Salon ontstond als een van de experimenten uit de derde werksessie.
SEPTEMBER 2022-2024
Meerjarige samenwerking Leerstoel Mecentaatstudies
In opdracht van programma Leve het Geven onderzoekt de Leerstoel Mecenaatstudies (verbonden aan Universiteit Utrecht) in de periode 2022-2024 de positie van de creatieve maker in de Nederlandse geefcultuur. Het onderzoek verkent hoe makers zowel bij het stellen van de geefvraag als in interactie met hun gever zich maximaal gestimuleerd, veilig, beloond en erkend kunnen voelen.
In december 2020 verscheen een verkennend onderzoek naar de behoeften, kansen en knelpunten op het gebied van particulier geven aan individuele makers. Eén van de centrale inzichten uit het verkennende onderzoek was dat we een duidelijk gebrek aan kennis hebben over de drempels die individuele makers ervaren om donateurs te zoeken, te benaderen en te behouden. Of, omgekeerd, wat het hen makkelijker zou maken om zich op dat vlak te ontwikkelen. Dat gebrek aan kennis hebben we omdat de positie van de vrager (maker) wetenschappelijk nog amper is onderzocht. Vrijwel al het bestaande onderzoek gaat over de positie van de gever.
Aan het woord, Helleke van den Braber, professor Mecenaatstudies en onderzoeksleider:
“Het onderzoek gaat kennis ophalen bij een heel diverse groep makers uit alle kunstdisciplines. Het gaat meer inzicht opleveren in wat ‘vragen om steun’ voor hen betekent, wat hun vraag om hulp makkelijker en comfortabeler kan maken, en wat makers precies van de relatie met hun gevers (en van zichzelf) verwachten. Een ander sterk punt van dit project is dat ik als onderzoeksleider word bijgestaan door twee onderzoekers die niet alleen volop hun sporen hebben verdiend in de mecenaatstudies, maar ook zelf actief deel uitmaken van de cultuursector. ‘Ingebedde’ onderzoekers dus, die dicht bij de makers staan en die voeling hebben met wat er bij hen speelt. Ik ben trots op de mooie samenwerking die we hiermee aangaan tussen de Universiteit Utrecht, Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst (ACCT) en het programma Leve het Geven, uitgevoerd door Voordekunst.”
In de eerste fase in het onderzoek worden interviewrondes en focusgroepbijeenkomsten met makers en donateurs opgezet. De makers variëren wat betreft carrièremoment en -niveau, hun beleving van de publieksgerichtheid van hun werk en ook in hun ervaring met het stellen van geefvragen aan donateurs. Ook de gevers variëren wat betreft hun culturele voorkeuren en kennis, en ook in hun mate van ervaring met het ondersteunen van individuele kunstenaars. Een deel van de makers en donateurs heeft daar wél, een ander deel juist geen ervaring mee of bereidheid toe.
Augustus 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Flevoland!
Sentini Grunberg maakte dankzij donateurs en een bijdrage van het Cultuurfonds Flevoland een tweetalig kinderboek mogelijk genaamd ‘‘Black Suns / Zwarte Zonnen’’. Ze startte een crowdfundingcampagne op voordekunst. Donateur Ruben Brave voelde zich zo aangetrokken tot het project dat hij een hele bijzondere tegenprestatie koos toen hij doneerde en nu is Ruben een karakter geworden in het boek!
Jip gaat bij hem langs om het resultaat te zien en hem te vragen naar de redenen waarom hij doneerde. Ook spreekt Jip de auteur, Sentini, om te vragen hoe het boek tot stand is gekomen en waar ze haar inspiratie vandaan haalt.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Sentini
”Mensen die vaak niet onderdeel zijn van ‘het standaard-verhaal’ moeten de hoofdrol kunnen spelen in een toekomstige of alternatieve wereld”
”Voor mijn dochter. Het boek voegen we toe aan haar (lees)boekenkast en gaan we lezen. Fantasie is rijkdom, de fantasiewereld is divers.”
”Zo goed wat je allemaal doet, Sentini! Ik vind je echt een voorbeeld van ondernemerschap! Wat een vrouw ben je!”
JULI 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Limburg!
Met het project Kunstenaar wordt boer gaan Stefan en Sandra een perceel van 1,3 landbouwgrond naast het Bunderbos omvormen naar een ecologisch bloemrijk grasland met een ander verdienmodel. Een verdienmodel waarbij niet de mens maar de natuur voorop staat. Dankzij een crowdfundingcampagne en met behulp van de donateurs werd er meer dan 7000 euro opgehaald. Stefan en Sandra hebben de afgelopen jaren vele projecten in de openbare ruimte gedaan. Van vlindertuinen tot bloemenvelden in samenwerking met universiteiten, kunstopleidingen, burgeronderzoekers en buurtbewoners.
Jelle van My Daily Shot Culture gaat bij hem langs op de aanplantdag, waar donateurs komen helpen bij de eerste stappen van het aanleggen het perceel.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Stefan en Sandra
”Ik steun dit project omdat ik het belangrijk vind dat schaarse natuurlijke landschapsvormen in Nederland behouden blijven voor de toekomst”
”Jullie hebben de goede ideeën, wij kunnen financieel ondersteunen. Samen maken we de wereld mooier”
”Prachtig voorbeeld hoe de kunst over de ‘ouderwetse’ grenzen van de eigen discipline kan kijken”
JUNI 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Overijssel!
Beeldend kunstenaar Guusje Beverdam heeft haar oeuvre in een boek uitgebracht, de monografie ‘Illusie en Ironie’. Via een subsidieaanvraag werd al een deel van de drukkosten gedekt van het boek, maar om de monografie helemaal te bekostigen is ze ook crowdfundingcampagne gestart. In totaal haalde ze meer dan 15.000 euro op dankzij bijna 150 donateurs. Ook het Cultuurfonds Overijssel droeg bij aan haar campagne. Normaal komt een monografie uit na de dood van een kunstenaar, maar Guusje denkt daar anders over: ”Ik ga niet zitten wachten tot ik dood ben. De lol van zo’n boek wil ik zelf beleven!”
Jennifer en Smita van My Daily Shot of Culture bezoeken haar thuis en hebben een verrassing voor Guusje!
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Guusje
”Guusje en haar werk zijn onverbrekelijk verbonden en volkomen uniek! Als ik rijk was, had ik haar nog meer gegund. Maar het boek komt er!”
”Omdat iedere keer als ik langs het bankje bij het stadhuis loop, er een grote glimlach op mijn gezicht komt.”
”Guus is een fantastische kunstenaar, en daarnaast steunt ze met raad en daad de kunst en cultuur in Twente en daarbuiten”
Mei 2022
Pilot MeeMakers
MeeMakers is opgezet als pilot van een geefkring aan een groep van (in eerste instantie zes en later vijf) kunstenaars. Een bijzonder experiment: kunstliefhebbers zouden kunstenaars complete creatieve vrijheid geven door middel van giften, en de kunstenaars zouden hun geliefde donateurs tegenprestaties en een exclusief kijkje in de keuken bieden.
Een nieuwe manier van geven aan cultuur, waarbij de deelnemende makers en kunstliefhebbers elkaar én nieuwe makers verder helpen: de ambitie was dat de groep kunstenaars bij succes uit zou breiden.
Na een wervingsperiode van eind februari t/m juni 2022 hebben in totaal 24 donateurs zich aangesloten als MeeMaker. De meeste van deze MeeMakers zijn een commitment van (in principe) een jaar aangegaan, waarbij ze €15 per maand of meer doneerden, een behoorlijke investering van deze trouwe eerste groep voor een nieuw en onbekend initiatief. Acht van die donateurs zijn aangesloten voor €7,50 per maand, toen de werving enigszins stagneerde en er werd geëxperimenteerd met een actieperiode om in korte tijd meer mensen te binden.
Helaas bleek het voor de makers een uitdaging om donateurs te binden. Een aantal factoren speelde hierin een beslissende rol:
- De positionering in relatie tot het eigen makerschap en carrière: het concept was glashelder maar niet elke maker wist het voldoende overtuigend uit te dragen in de gesprekken met potentiële donateurs. Hierbij speelde ook een rol de verschillende disciplines waarin makers werkzaam zijn.
- Het feit dat MeeMakers is opgezet als collectief waarbij elke maker gelijke inspraak en verantwoordelijkheden had, bleek in de praktijk lastig werkbaar. Een heldere taakverdeling en gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid miste, en hierdoor bleek het onmogelijk om efficiënt genoeg om te gaan met de beperkte hoeveelheid tijd.
De makers gaven in september 2022 aan de tijdsinvestering op dit moment niet (meer) te kunnen opbrengen. Daarom is in overleg besloten om het experiment MeeMakers niet voort te zetten.
“Waar we vooral tegenaan lopen is tijd. Onze rekeningen lopen omhoog, we hebben steeds minder de luxe om uren in dingen te steken die pas later eventueel wat opleveren. Na twee jaar corona zijn alle spaarpotten leeg. En juist voor het opzetten van een initiatief als MeeMakers heb je een lange adem nodig, die kunnen we op dit moment niet bieden. We geloven allemaal nog vurig in het concept.”
- Maker en initiatiefnemer
Werksessie 5: Jonge donateurs als doelgroep
Op 18 mei 2022 bogen makers zich samen met experts over de vraag: hoe bereik je een jonge generatie donateurs?
Oprichter van de Young Collective Circle, Nienke van der Wal, gaf inzicht over de millennial als gever. En branding specialist Lotte Bloem nam de makers mee in marketing- en doelgroepstrategieën.
Alle tips zijn gebundeld in een overzicht.
Campagne ‘Maak het Samen’ – Friesland!
Inez Timmer heeft met haar project BAAS GIELE TAKSY iets heel bijzonders mogelijk gemaakt. BAAS GIELE TAKSY is namelijk de Friese versie van het nummer van Joni Mitchel: Big Yellow Taxi. Zangeres Inez heeft voor haar laatste project de teksten van Joni Mitchell laten vertalen naar het Fries. ‘’Joni’s teksten zijn intelligente schilderijen voor het oor en Friesland’s meest bekroonde dichter Eppie Dam maakte hier Friese pareltjes van.‘’
Ze maakte het mogelijk via een crowdfundingcampagne, met behulp van 110 donateurs en een bijdrage van Cultuurfonds Friesland. Jennifer en Smita van My Daily Shot of Culture gaan bij haar langs in Friesland om meer te weten te komen over haar project.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Inez
”Een mooie manier om de muziek van Joni Mitchel te laten horen. En ik was fan van IROLT met Inez TImmer”
”Joni Mitchell yn it Frysk. Dat wurdt tiid. Skitterend!”
”Een CD om naar uit te kijken: De combinatie van Joni Mitchell, de Friese Taal en de stem van Inez wordt uniek’
April 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Groningen!
‘Kon Minder’ is een documentaire van Fleur Nonnekes over de schoonheid van het alledaagse Groningse leven van Groningers in Groningen. Volgens onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau voelen Groningers zich het minst gewaardeerde volk van Nederland. En daar wil Fleur verandering in brengen. Ze startte een crowdfundingcampagne op voordekunst en haalde daarmee meer dan 7.000 euro op, dankzij 143 donateurs en een bijdrage van het Cultuurfonds Groningen.
Lieke van My Daily Shot of Culture scheurt samen met Fleur door Groningen, langs plekken waar de film is geschoten. Ook een donateur van de campagne komt aan het woord met wel een hele leuke verrassing.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Fleur
”Omdat ik het zo belangrijk vind het imago van groningen te verbeteren. Zeker onder jongeren. Groningen heeft zoveel te bieden!”
”Wij vinden het goed dat Groningen op een positieve manier in het beeld komt. Zet hem op Fleur”
”De liefde voor Groningen spat er van af, gewoon zoals het is, zonder gebakken lucht. En dat vind ik mooi en herkenbaar”
Maart 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Noord-Holland!
Nina zingt, schrijft en maakt muziek en theater en vond een bijbaan in een verpleeghuis in Amsterdam Oost. Daar ontmoette zij unieke Amsterdamse portretten die haar inspiratie gaven voor nieuwe muziek en teksten. In de muzikale podcast komt het allemaal samen: ‘’5 afleveringen gevuld met grootmoeders tips, levenslessen, korte anekdotes verse songs en interviews waarin ik mijn bewoners een podium geef en ze bestook met allerlei vragen o.a. over hoe dat nou is.. Oud zijn?!’’
Nina maakt het mogelijk dankzij een crowdfundingcampagne op voordekunst en met een bijdrage van het Cultuurfonds Noord-Holland en meer dan 160 particuliere donateurs haalde ze 8.000 euro op. De podcast wordt nu werkelijkheid.
Jelle van Daily Shot of Culture gaat bij Nina langs in de studio waar ze samen met haar creatieve team bezig is met de opnames!
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Nina
”Top om oude(re) mensen meer een stem te geven in deze huidige maatschappij die wel wat relativering, levens(wijsheid) en geduld kan gebruiken”
”Een supermooi en belangrijk idee van nina om de werelden van ouderen en jongeren te verbinden door podcast en liedjes”
”Omdat ik in Nina geloof en geloof dat dit een prachtig project wordt. En omdat we elkaar als makers zéker moeten helpen”
Februari 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Gelderland!
Cas heeft tien jaar getwijfeld of hij de sprong zou wagen tot een eigen album. Na het schrijven van zijn eerste nummer en de positieve reacties daarop, is hij gaan crowdfunden voor het album. Het is een persoonlijk album waarvan hij het gros zelf heeft geschreven. ‘’Hopelijk herkennen mensen zichzelf in de moeilijke onderwerpen waar ze normaal gezien niet makkelijk over praten, omdat ze het gevoel hebben dat dat niet kan. Sommige onderwerpen zullen lastig zijn maar ik vind dat alles openlijk bespreekbaar moet zijn” vertelt Cas. Hij maakte zijn debuutalbum mogelijk dankzij donateurs én o.a. een bijdrage van het Cultuurfonds Gelderland.
Bruno van My Daily Shot of Culture gaat bij hem langs in het Gelderse Brummen om met hem te praten over zijn debuutalbum en hoe het tot stand is gekomen. Daarnaast spreken we een donateur die bijdroeg aan het project. Kijken maar!
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Cas
”Effe luisteren en je bent verkocht!”
”Omdat Cas een topper is en dit jaar zo hard heeft gewerkt om zijn droom te verwezenlijken. Ik bied hem graag een steuntje in de rug!”
”Ik steun Cas omdat ik graag meer muziek van hem wil horen”
Januari 2022
Campagne ‘Maak het Samen’ – Noord-Brabant!
Het project ‘Begrijp Me’ is een documentaire én een dansproject. In de documentaire ‘Begrijp Me’ volgt filmmaker Jef Monté, als een vlieg op de muur, het bijzondere maakproces van de voorstelling ALL-EEN van choreografe Katja Grässli. Hoe kan je dansen zonder muziek te horen? Hoe ziet dans er uit als het in gebarentaal wordt geuit? Hoe beleef je als bezoeker de voorstelling als jouw vorm van communiceren niet meer vanzelfsprekend is? Choreograaf Katja Grässli onderzoekt samen met professionele dansers Pawel en Sharon in een voorstelling hoe dans en gebarentaal met elkaar verweven kan worden. Pawel is doof geboren, Sharon is na tal van operaties (slecht)horend.
Dankzij een bijdrage van het Cultuurfonds Brabant en meer dan 160 donateurs werd er bijna 7.500 euro opgehaald om de documentaire mogelijk te maken.
Jip van My Daily Shot of Culture gaat bij een repetitie langs van choreografe Katja en ontmoet daar ook Pawel (danser), Jef (documentairemaker) én donateur Annette. Jip mag zélfs een stukje meedansen!
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Katja
”Keep up the good work. Mooi hoe je er helemaal voor gaat en met jouw passie en talent het verschil maakt”
”Katja’s work is important because she is building bridges where it’s needed! We need more inspiring people like her”
”Belangrijk project voor een inclusief dansveld en begrip voor mensen die de wereld anders waarnemen”
2021
December 2021
Matchfunding
Vanuit het programma Leve het Geven werd er in 2021 meer dan 213.000 euro gematchfund door het Cultuurfonds aan meer dan 300 campagnes.
Benieuwd naar de actuele cijfers sinds de start van Leve het Geven? Bekijk de partnerpagina op voordekunst.
Resultaten Verdubbelaarsactie Cultuurfonds
In november en december werden er in samenwerking met het Cultuurfonds donaties aan specifieke campagnes verdubbeld! De projecten zijn uitgekozen aan de hand van de specifieke criteria van het Cultuurfonds (je kunt hier meer lezen).
In totaal werd de verdubbelaar ingezet bij 26 campagnes! In totaal verdubbelde maar liefst 579 donateurs hun donatie en zij doneerden samen 33.566 euro!
November 2021
Campagne ‘Maak het Samen’ – Zuid-Holland!
Manoe gaat naar de verjaardag van Oma. Op het verjaardagsfeest zijn bekende en onbekende bezoekers. De feestgangers willen allemaal wel een kus en een knuffel van Manoe. Af en toe denkt Manoe ‘liever niet’! Dit is het verhaal van het prentenboek ‘Liever Niet’.
In Toneelgarage Rotterdam neemt vlogger Lieke je mee naar de boekpresentatie waar ze schrijver Zarissa en illustrator Simon vraagt naar het boek dat kinderen verhalenderwijs leert om zelf hun grens aan te geven. Ook Uitgeverij Wilde Haren en donateurs zijn natuurlijk aanwezig op de boekpresentatie en we vragen hen waarom het boek er moest komen en wat er allemaal komt kijken bij het maken van een prentenboek. In totaal werd er dankzij een bijdrage van het Cultuurfonds en meer dan 220 donateurs 10.000 euro opgehaald.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Wilde Haren
”Grenzen leren aangeven is belangrijk voor kinderen en volwassenen en de missie van Wilde Haren spreekt me helemaal aan”
”Een nieuwe wereld creëren we door kinderen te vervullen met wijsheden en kleine ondernemers toe te juichen”
”Ik wil bijdragen tot het uitbeelden en vertellen van verhalen die nog te weinig belicht zijn”
Verdubbelaarsactie Cultuurfonds
In november en december verdubbelt Cultuurfonds donaties aan specifieke projecten.
De projecten zijn uitgekozen aan de hand van de specifieke criteria van het Cultuurfonds (je kunt hier meer lezen). Als de verdubbelaar wordt ingezet op een project is deze 5 dagen ‘actief’. Als de donateur 50 euro doneert, wordt er vanuit het Cultuurfonds ook 50 euro bijgelegd en ontvangt de maker 100 euro. Zo geef je als donateur jouw favoriete project dubbele steun!
Alle provinciale afdelingen van het Cultuurfonds doen mee met deze verdubbelaarsactie! Er wordt maximaal tot en met 750 euro verdubbeld per geselecteerd project.
Campagne ‘Maak het Samen’ – Utrecht!
Op de plek waar in 1913 de eerste Luchtvaartafdeling van de Koninklijke Landmacht neerstreek, staat nu het Nationaal Militair Museum (NMM). Hier wordt je ondergedompeld in de wereld van de krijgsmacht. Het NMM is ook in het bezit van de laatste F-100 ‘Super Sabre’; een Amerikaanse jachtbommenwerper die onlosmakelijk verbonden is met de Vliegbasis Soesterberg. Maar het was wel aan restauratie toe. Met behulp van de crowd haalde zij meer dan 50.000 euro op dankzij meer dan 930 donateurs, om het vliegtuig in ere te herstellen!
In de video gaat vlogger Jip langs bij het Nationaal Militair Museum en spreekt met de conservator van het museum, een donateur en de projectleider van de crowdfundingcampagne, Carla.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Nationaal Militair Museum
”De F-100 is een iconisch jachtvliegtuig dat het waard is om te behouden”
”Ik herinner mij vliegshows op Soesterberg waar ik de F-100 voor het eerst heb zien optreden”
”Geschiedenis moet bewaard worden! En als iemand die erg geïnteresseerd is in deze apparatuur, vind ik dat belangrijk!”
Oktober 2021
Campagne ‘Maak het Samen’ – Zeeland!
Het zijn de verhalen van de dorpsomroeper die de verhalen uit de streek kent en ze zo aan ieder luisterend oor door kan geven. Beeldend kunstenaar Roeland van der Kley zet de streek- en spookverhalen van de dorpsomroeper om in een boek met tekeningen. ”Je hoort ze wat later op de avond in de kroeg als de sprekers al wat op dreef zijn geraakt door het bier. Er gebeuren soms dingen die moeilijk of niet verklaarbaar zijn en als je daar over begint komt het vanzelf los. Ik pikte er een mooi verhaal uit wat op dat moment speelde” vertelt Roeland. Dat is de Drieling van Terhole geworden.
Dankzij particuliere donaties via crowdfunding en een bijdrage van het Cultuurfonds werd het boek van Roeland werkelijkheid. Jelle van My Daily Shot of Culture gaat bij hem langs.
Donateurs over waarom zij geven aan het project van Roeland
”Zeeuws Vlaanderen is een heel bijzonder en uniek gebied. Heel onderschat, maar heel belangrijk geweest in de geschiedenis en nog steeds.’
”Wij vinden het belangrijk dat streek- en volksverhalen blijven bestaan”
”Roeland is een mooi mens, veelzijdig kunstenaar en dierenvriend. Ik ben ook trots op zijn werk dat in mijn galerietje een ereplekje kreeg.”
Werksessie 4: Popmuziek en mecenaat
Op 20 september verscheen een nieuwe uitgave van Boekman Extra, helemaal gewijd aan de vraag hoe het publiek zou kunnen ‘opkomen’ voor popmuziek. De band tussen fans en makers is in de popmuziek van oudsher sterk. Toch is er ook veel schroom en ongemak in de stap naar het vragen van steun te vinden. Want,: zijn muziekliefhebbers bereid hun favoriete bands en muzikanten ook echt rechtstreeks te ondersteunen? Hoe ziet die steun er dan uit? Wie moeten het geven? En vooral: hoe zetten muzikanten dit op een goede manier in gang?
Allemaal vragen die passen binnen het (onderzoeks)programma Leve het Geven. Daarom organiseerden Leve het Geven, de Boekmanstichting en Universiteit Utrecht op 12 oktober een werksessie over popmuziek en over de vraag of mecenaat ook denkbaar is in deze scene. Waar liggen de kansen én wat zijn de obstakels?
september 2021
Werksessie 3: En dan nu – Doen!
Op 23 september vond de derde werksessie van Leve het Geven plaats. In deze werksessie werden twee nieuwe concrete ideeën gepitcht: ‘Salon Leve het Geven’ en de geefkring ‘LIEFHEBBERS’. Hier lees je de inzichten van onze makers en meedenkers.
Pitch Salon Leve het Geven
door Lisanne Brouwer
Wat?
Salon Leve het Geven is een event waar makers en (potentiële) donateurs elkaar voor het eerst ontmoeten, met als belangrijkste doel nieuwe geefrelaties aangaan. Voor makers een mooie kans om donateurs te werven buiten hun netwerk. Voor donateurs een unieke gelegenheid om aan de wieg te staan van bijzondere projecten.
Inzichten
- De rol van de donateur mag tijdens de Salon benadrukt worden. De Salon is bedoeld om een geefrelatie op te bouwen en dit mag volgens veel makers ook benoemd worden.
- Over de term ‘Salon’ waren de meningen verdeeld: het is goed en belangrijk om de exclusiviteit te benadrukken, maar het moet niet iets elitairs worden.
- De selectie van de makers voor de Salon moet in een duidelijk kader plaatsvinden: dit kan bijvoorbeeld op thema of op discipline. Op deze manier ligt de focus minder op de individuele maker en meer op de interesse die de makers en de gevers verbindt.
Pitch geefkring LIEFHEBBERS
door Sascha van Loenen
Wat?
LIEFHEBBERS is een gloednieuwe kunstkring, een nieuwe manier van geven aan cultuur. Kunstliefhebbers geven aan een verenigde groep kunstenaars uit verschillende disciplines. In ruil krijgen ze een unieke inkijk in de creatieve keuken van de makers en eventueel een (materiële) tegenprestatie, op regelmatige basis.
Inzichten
- De geefkring vult een gat dat een platform als Patreon slaat: Patreon is niet persoonlijk. In de Geefkring voel je je verbonden met andere makers en je donateurs en ben je onderdeel van een community.
- De geefkring moet geen verkapte werkrelatie worden. Makers kunnen zich hier tegen beschermen door vanaf het begin van de relatie goed af te bakenen wat de gever terug krijgt voor de donatie. Deze tegenprestatie hoeft niet materieel te zijn. Een inkijk in de ontwikkeling en het proces van de maker kan ook heel interessant zijn voor de gever.
“We bieden een unieke community van gelijkgestemde, die samen hun passie willen delen. Dat zorgt voor een hele positieve vibe.” -Sascha van Loenen, Smaakmaker
juni 2021
Werksessie 2: Nieuwe donateurs – hoe vind ik ze?
Op 2 juni 2021 vond alweer de tweede Werksessie Leve het Geven plaats. Dit keer stond de zoektocht naar nieuwe donateurs centraal. Oude bekenden maar ook nieuwe gezichten bogen zich over uitdagingen rondom het aangaan van nieuwe verbindingen met gevers.
Bruno van den Elshout en Jorinde Keesmaat introduceerden de volgende uitdaging: Hoe kom je als maker voorbij de schroom om nieuwe, duurzame verbindingen aan te gaan? En hoe kunnen zowel makers als gevers met opgeheven hoofd hun deel van de relatie vervullen?
“Je bent gever, maar je bent bovendien de eerste gever. Je bent niet gewoon het startpunt van de beweging, jij bént de beweging” – Bruno van den Elshout, kunstenaar
Charlotte Wessels deelde haar inspirerende ervaringen met Patreon om makers te helpen bij de volgende vraag: Hoe en waar vind je de donateurs die je nodig hebt en vooral, de donateurs die het best bij je passen?
“Ik bouw al jaren een band op met deze mensen. Een biertje drinken na een show, direct contact, ook op social media. Dat was nooit een berekende keuze, dat is gewoon wie ik ben.” – Charlotte Wessels, muzikant
Deze werksessie was er ook een donateur aanwezig. Wim de Bundel, auteur van Geven is Leven, ging in gesprek met één van de eerste makers die hij via voordekunst ondersteunde: Carlie Spruijt, van het duo Spruijt & Opperman. Hij stelde de vraag: Wat drijft de donateur, wat zijn de motieven van een (potentiële) gever? Wat spreekt hen aan? Wat willen gevers terug in ruil voor hun donatie? En als je eenmaal weet wat de donateur drijft, hoe zet je dat dan in als maker?
“Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat geven een bijdrage levert aan je gezondheid, je geluk en succes. Besef dat je daar allemaal bij helpt als maker. Hoe mooi is dat?” – Wim de Bundel, donateur
Inzichten werden gebundeld in het tweede Vervolgrecept: Ik wil nieuwe donateurs, hoe vind ik ze?
april 2021
Start Matchfunding
Vanaf nu dragen alle provinciale afdelingen van het Cultuurfonds bij aan crowdfundingcampagnes, als onderdeel van het programma Leve het Geven. Makers en instellingen die een crowdfundingcampagne starten op voordekunst kunnen daarbij een donatie ontvangen van één van de twaalf provinciale afdelingen van het Cultuurfonds.
Hoe werkt matchfunding?
Als je als maker of instelling een creatief idee hebt dat je mogelijk wilt maken door middel van crowdfunding, kan het Cultuurfonds door middel van een donatie bijdragen aan het project. Dit noemen we matchfunding.
- Je start een crowdfundingcampagne op voordekunst.
- Projectmedewerkers van voordekunst schrijven voor jouw project een aanvraag en leggen dit voor aan het Cultuurfonds. Jij hoeft hier als maker of instelling niks voor te doen, al het contact loopt via voordekunst.
- Het Cultuurfonds beoordeelt de aanvraag en beslist of en hoeveel zij willen bijdragen.
- Aanvraag goedgekeurd! Wij storten het bedrag bij op de teller van de crowdfundingcampagne!
Aan het woord
Cathelijne Broers, directeur Cultuurfonds
“Hoe mooi is het dat we met deze unieke samenwerking het belang én het plezier van particulier geven aan kunst en cultuur nog eens goed onder de aandacht kunnen brengen. Met ons netwerk van provinciale afdelingen gaan we er als Cultuurfonds meteen vanaf de start actief mee aan de slag, voor al die cultuurmakers in Nederland die geld kunnen gaan ophalen voor hun projecten. Fantastisch dat het ministerie van OCW dit initiatief zo ruim steunt. Particuliere giften zijn echt een onmisbare aanvulling op overheidsfinanciering.”
Maart 2021
Werksessie 1: Nieuwe manieren van geven
Tijdens de eerste Werksessie Leve het Geven op 24 maart 2021 stonden Nieuwe manieren van geven centraal. Een twintigtal makers, waaronder deelnemers van de pilot Smaakmakers, en evenveel meedenkers (donateurs, medewerkers van Platform ACCT en (vermogens)fondsen, wetenschappers en andere stakeholders uit de cultuursector) gingen met elkaar in gesprek over een drietal uitdagingen. De vraagstukken werden gepresenteerd door Smaakmakers die elk verder kijken dan incidentele giften, hoe welkom ook, en onderzoeken hoe ze gevers structureel aan zich kunnen verbinden en/of hoe de steun kan bestaan uit meer dan geld alleen.
Filmmaker Stefan van den Bosch (ervaring met crowdfunding en het gebruik van Patreon en Petje.af) en fotograaf Martijn van de Griendt (maar liefst 7 succesvolle crowdfundingcampagnes op zijn naam). Steunen op projectbasis is goed, maar steunen op de langere termijn is beter. Maar zonder eigen achterban die je kent, vertrouwt en al volgt, wordt dit lastig. Daarom brachten zij de volgende uitdaging in:
Uitdaging #1
Hoe kan je donateurs die je eerder steunden, bijvoorbeeld tijdens een crowdfundingcampagne, overtuigen om ook duurzamer in jou als maker te investeren?
Anne Ligtenberg, social designer en gecrowdfund voor Het Dyslexie Boek nam uitdaging twee voor haar rekening. Makers zijn gebaat bij financiële ondersteuning, maar óók bij ondersteuning in de vorm van tijd en kennis. Zelf elke keer vanaf nul beginnen om donateurs van tijd en kennis te vinden, kost kostbare tijd. Daarom bracht zij de volgende uitdaging in:
Uitdaging #2
Hoe kan je donateurs die je al steunen en die je vertrouwen ook inzetten als ‘ambassadeurs’ die weer nieuwe donateurs van tijd en kennis opleveren?
Filmregisseur Colinda Bongers is initiatiefnemer van een geefkring, waarbij makers zich bundelen om structurele donateurs aan zich te binden (lees hier meer over in het Vervolgrecept hierboven). Beeldend kunstenaar Anna Nunes is razend enthousiast over het idee, maar beiden zijn nog wel zoekende. Zij brachten de volgende uitdaging in:
Uitdaging #3
Hoe ziet het ideale kader, de volledige set spelregels, voor de Geefkring eruit?
Uit de gesprekken in 40 minuten durende break-out sessies in kleine groepen, volgden inzichten en inspiratie voor alledrie de uitdagingen. Cornelis Serveert zet de belangrijkste leerpunten op een rijtje in het eerste Vervolgrecept.
2020
December 2020
Kick-off programma Leve het Geven
Op 2 december zijn de onderzoeksresultaten gepresenteerd tijdens de eerste online bijeenkomst van Leve het Geven. Met ongeveer 80 deelnemers en een mooie mix aan makers, donateurs en experts uit de culturele sector, was de bijeenkomst een groot succes! Minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap was bij de online bijeenkomst aanwezig en ging in gesprek met makers en experts.
In 1,5 uur tijd hebben de deelnemers kennis kunnen maken met het ‘Basisrecept voor de Toekomst’, waarin de onderzoeksresulaten vertaald zijn naar praktische handvatten voor de verdere doorontwikkeling van particulier geven aan individuele makers. Experts kregen mooie inzichten mee vanuit de makerpraktijk, en de makers ervoeren steun van de experts. Daarnaast gaf minister Van Engelshoven aan enkele makers mee hoe belangrijk het is om relaties goed te onderhouden. Ook in het onderzoeksverslag komt dit inzicht prominent naar voren. Relatiebeheer nemen we dan ook zeker mee in de verdere doorontwikkeling.
In 2021 blijven we in gesprek met makers, donateurs en experts om zo, samen met de gehele sector, het recept aan te vullen en verschillende geefinstrumenten te testen.
Menno Tummers, destijds development manager Prins Bernhard Cultuurfonds: ‘’Ik spreek namens het Prins Bernhard Cultuurfonds de hoop uit dat we met deze uitkomsten in handen en de gesprekken die we de komende maanden met elkaar gaan voeren aan de hand van werksessies bestaande wegen gaan verbreden en wellicht nieuwe instrumenten kunnen ontwikkelen’’
Oktober 2020
Onderzoeksresultaten Leve het Geven
Leve het Geven onderzocht de behoeften van makers, en de verwachtingen van donateurs, op het gebied van particuliere giften, met als doel een voorstel voor één of meerdere concrete geefinstrumenten door te ontwikkelen in de periode 2021-2024.
De onderzoekresultaten kunnen verdeeld worden over drie pijlers: zichtbaarheid, de geefrelatie en de rol van de overheid.
Bewustzijn van mogelijkheden creëren
Knelpunten
- Donateurs zijn niet goed op de hoogte van geefmogelijkheden
- Mismatch vraag en aanbod
- Makers weten niet alle kansen rondom geven te benutten
Kansen
- Landelijke campagne door meerdere partijen uit de sector voorbeelden, video’s gesprekken maker & donateur, guerrilla acties
- Online Cultuurgeefwijzer, als onderdeel van Culturele Financieringswijzer
- Ontmoetingsbijeenkomsten makers en donateurs
Tool: Marketingcampagne
Een landelijke campagne die de mogelijkheden om te geven aan cultuur en specifiek aan makers onder de aandacht brengt
DO’S
- Een campagne die introducerend is aan het onderwerp, met een gerichte doelgroep van cultuurliefhebbers
- De campagne verwijst naar een online overzicht met de mogelijkheden om te geven aan cultuur
- Het uitlichten van specifieke makers, hoe concreter hoe beter
- Het gevoel van vertrouwen tussen maker en donateur stimuleren
- Belastingvoordeel m.b.t. geven aan cultuur promoten
DON’TS
- Een grootschalige, niet doelgerichte campagne
- Een campagne met hoge kosten (die niet in balans zijn met het resultaat)
- Een incidentele campagne zonder duurzame opvolging
Tool: Gefaciliteerde ontmoetingen
Ontmoetingen, online of offline, gefaciliteerd door een derde partij
DO’S
- De derde partij die ontmoetingen faciliteert moet enkel een ondersteunende rol vervullen
- De bestaande partijen in de sector moeten hun aanbod doorontwikkelen, een nieuwe partij is niet wenselijk
- De derde partij kan fungeren als coördinerende matchmaker
- Fysieke plek voor ontmoeting tussen makers, donateurs en geïnteresseerden, waarbij makers kunnen pitchen en hun werk, niet de eventuele gift, centraal staat
DON’TS
- De individuele relatie tussen maker en donateur moet centraal staan; de derde partij moet deze, vaak informele, relatie niet in de weg zitten
- Netwerkbijeenkomsten die puur gericht zijn op de (financiële) gift, zijn voor zowel makers als donateurs niet interessant
Relatie starten, versterken en behouden
Knelpunten
- Makers willen structurele ondersteuning; geefbehoeften van donateurs verschillen. Voorwaarde donateurs: relatie
- Wantrouwen beide partijen: kennis over elkaars behoeften ontbreekt
- Makers missen vaardigheden om relatie met donateur te onderhouden
Kansen
- Doorontwikkeling(en) huidige platformen voor makers-abonnement met digitale relatiebeheertool & begeleiding
- Relatiebeheertraining, kennisdeling over mecenaat
- Sjabloon ‘richtlijnen’ mecenaat
Tool: Hulpmiddelen geefrelatie
Online of offline hulpmiddelen voor makers en/of donateurs, om een geefrelatie aan te gaan en vorm te geven
DO’S
- Toolkit ‘Hoe bouw je een relatie op?’
- Een voorzet waarin de ‘spelregels’ rondom de geefrelatie kunnen worden vastgelegd, zodat de autonomie van de maker en de verwachtingen van makers en donateurs gewaarborgd blijven
- Een template voor de communicatie met donateurs, met richtlijnen voor de frequentie van updates en tips over de inhoud ervan
- Een monitoringssysteem voor het voldoen van de tegenprestaties
- Relatiebeheertraining en een netwerk van makers voor kennisdeling creëren
- Andere makers aan donateurs aanbevelen op basis van de persoonlijke voorkeuren van de donateurs
DON’TS
- De hulpmiddelen moeten geen extra drempel vormen voor het aangaan/onderhouden van de relatie; hoewel een geefrelatie altijd tijd en energie kost, moeten de hulpmiddelen in dienst staan van de relatie.
- Ook donateurs hebben in bepaalde mate behoefte aan hulpmiddelen, de hulpmiddelen moeten dus niet alleen op makers gericht zijn
Tool: abonnementen platform
Een platform waar donateurs makers met een structurele gift kunnen ondersteunen, in ruil voor exclusieve content en updates
DO’S
- Sommige donateurs vinden het moeilijk om te selecteren welke specifieke maker ze willen steunen, daarom: mogelijkheid tot themagebonden geven aan meerdere makers faciliteren
- Ruimte voor content creatie en het gemakkelijk delen van exclusieve content met donateurs
- Makers krijgen handvatten voor het onderhouden van zo’n structurele relatie
- Laagdrempelig platform, niet tijdrovend om te onderhouden
DON’TS
- Het platform moet niet onpersoonlijk zijn; de focus ligt op de 1-op-1 relatie tussen maker en donateur
- Veel donateurs geven liever projectgebonden; heldere communicatie richting donateurs over het belang van het steunen van het creatieve proces is essentieel
Drempels wegnemen en giften stimuleren
Knelpunten
- Met een voorwaardelijke bijdrage beloont de overheid het verdienen van eigen geld
- Huidige matchfunding communicatie benut kans voor stimuleren (hogere) gift niet
- Makers kunnen geen aanspraak maken op Culturele ANBI-status
Kansen
- Matchfunding vanuit overheden bij crowdfunding
- Verbetering communicatie richting donateurs & ‘verdubbelaar’ formulering
- Volume matchfunding groeit als het platform in bezit is van een ANBI-status
Tool: Matchfundinginstrument
Het matchen van particuliere donaties met een bijdrage vanuit een (publiek of privaat) fonds.
DO’S
- Matchfunding inzetten als prikkel om geefrelaties te onderzoeken en te realiseren
- Het inzetten van de verdubbelaar: elke donatie wordt verdubbeld door de matchfundende partij
- De communicatie over matchfunding richting donateurs verhelderen en optimaliseren, zodat de bijdrage voor zowel maker als donateur stimulerend werkt en leidt tot meer en/of hogere giften
- Het gevoel van erkenning dat bij makers wordt opgeroepen door een matchfundingbijdrage benadrukken
DON’TS
- De communicatie richting de donateurs over de matchfundingbijdrage uit het oog verliezen
- Onduidelijkheid laten bestaan over de voorwaarden van de matchingspartner
- De timing van de bijdrage niet goed coördineren
Maart – Oktober 2020
Onderzoek Leve het Geven
Nederland is een vrijgevig land, waar geven aan kunst en cultuur al eeuwenlang aan de orde is! Desondanks weten veel makers en donateurs nog weinig af van de mogelijkheden om te geven aan de creatieve sector. Leve het Geven, een initiatief van voordekunst, onderzoekt de behoeften van makers en donateurs op het gebied van particuliere giften.
Als onderdeel van de Arbeidsmarktagenda Culturele en Creatieve Sector voerde Stichting voordekunst in 2020 een onderzoek uit naar hoe het particulier geven aan creatieve professionals (makers, kunstenaars) gestimuleerd kan worden. Er is in Nederland de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar filantropie, maar hierbij is nooit echt onderscheid gemaakt tussen instellingen en individuele makers.
Dus hoe kan het particulier geven aan individuele makers (kunstenaars, creatieven) in Nederland geoptimaliseerd worden?
Het onderzoek Leve het Geven focust op de zelfstandige creatieve professional, ook wel individuele maker genoemd. Huidig beleid om geven te stimuleren richt zich met name op de gever in plaats van de ontvanger, en is vooral relevant voor rechtspersonen (instellingen en organisaties). Het zijn echter juist ook vaak individuele makers die in een onzekere financiële positie verkeren.
Leve het Geven onderzocht de behoeften van makers, en de verwachtingen van donateurs, op het gebied van particuliere giften, met als doel een voorstel voor één of meerdere concrete geefinstrumenten door te ontwikkelen in de periode 2021-2024. Lees hieronder een overzicht van de onderzoeksresultaten, of download het volledige onderzoeksverslag!